Tārē’anga Tangata 2023 Census information in Cook Islands Māori
Tāmou ē, ‘ea’a te Tārē’anga tangata, ‘ea’a tātou kā rave ei, ‘ē ka ‘akapē’ea koe mē piri ki roto.
Tārē’anga Tangata 2023 Census information in Cook Islands Māori
Tāmou ē, ‘ea’a te Tārē’anga tangata, ‘ea’a tātou kā rave ei, ‘ē ka ‘akapē’ea koe mē piri ki roto.
‘Ea’a te Tārē’anga Tangata What is the census
Ko te tārē’anga tangata, ‘e vāito’anga tē reira nā te pātireia, ‘ē rave’ia ana ‘i te au 5 mata’iti. ‘E tārē’anga tika tikāi tē reira nō te au tangata tātakita’i ‘i roto ‘ia Aotearo’a Nū Tīreni, ‘ē tō rātou au ngā’i e no’o tinamou ana, mē kore, ‘ē no’o poto ‘ua ana .
Ko te tārē’anga tangata ka āru mai, ‘ā te Ru’irua rā 7 o Māti, 2023 tei reira.
Ka tauturu te tārē’anga tangata ‘i te kātoatoa kia mārama ē, ‘i ‘akapē’ea ‘a Aotearo’a Nū Tīreni ‘i te taui’anga ‘i te au tuātau. Kā riro katoa teia ‘ei tauturu ‘i te kavamani, ‘ē tēta’i atu au putuputu’anga, nō te parāni ‘i te au rāvenga nō te ‘iti tangata, ‘ē te au matakeinanga, mei te au ‘aremaki, au ‘āpi’i, ‘ē te ‘apinga ‘aka’oro nō te kātoatoa.
Ko’ai tē ka anoano’ia kia rave ‘i te tārē’anga tangata Who needs to do the census
Kia ō te aronga kātoatoa ‘i roto ‘ia Aotearo’a Nū Tīreni ‘i te rā Tārē’anga Tangata, ‘ā te Ru’irua, rā 7 o Māti, 2023, ki roto ‘i teia tu’anga tārē’anga. Ka ō mai ki roto :
- Aronga ‘e tika’anga Nū Tīreni tō rātou
- Aronga no’o tinamou ki Nū Tīreni
- Au tangata nō tē pā ‘enua kē mai ‘i roto ia Nū Tīreni
- Au manu’iri nō tē pā ‘enua kē mai ‘i roto ia Nū Tīreni
Ka anoano’ia rāi koe kia ‘akakī ‘i te peapa tārē’anga tangata mē:
- ‘ē no'o ana koe ki roto ‘i tēta’i ngā’i, kāre ‘i te ‘are
- tei roto koe ‘i te ‘are maki
- kāre ō’ou ngā’i no’o
- tē teretere nei, mē kore, ‘anga’anga nei koe ‘i roto ‘ia Nū Tīreni.
‘Ea’a tē ka ui ‘ia kiā koe ‘i roto ‘i te tārē’anga tangata What you are asked in the census
Ka uiui atu te tārē’anga tangata ‘i te au ui’anga nō runga ‘iā koe, tō’ou ngā’i no’o’anga (ngā’i ‘ē no’o tinamou ana, mē kore, ‘ē no’o poto ‘ua ana), ‘ē tēta’i atu au tangata ‘ē no’o tinamou ana, mē kore, ‘ē no’o poto ‘ua ana ‘i roto ‘i tō’ou ngā’i no’o’anga.
Ko te au tuatua tā mātou kā ko’i mei kona mai ‘iā koe, ka ‘akapupu’ia tē reira ki te au pa’u’anga ‘ā te kātoatoa, ‘ei ‘ōronga mai ‘i te tuatua, ‘ē te nūmero nō runga ‘i te au ngā’i, ‘ē te au matakeinanga ‘i Aotearo’a Nū Tīreni.
‘Ē pāruru ana te Stats NZ ‘i tō’ou au tuatua, ‘ē tō’ou tu-tika'anga tangata. ‘Ē ‘akapāpū ana mātou ē, kāre koe ‘ē kite’ia ‘i roto ‘i te au tuatua tei ko’ikoi’ia mai, tā mātou ka ‘akaāri ki te kātoatoa.
Kāre mātou ‘ē tu’a ana ‘i tā’au au pa’u’anga kī tēta’i ‘ua atu. Ka ō mai ki roto te au putuputu’anga kavamani, mei te Minitirī ‘ō te Social Development, Kainga Ora, ‘Akavā ‘ō Nū Tīreni, mē kore, Inland Revenue.
Ka ‘akapē’ea ‘ē rauka mai ei tā’au au peapa tārē’anga tangata How you will get your census forms
Kā tuku atu te Stats NZ ‘i te au tuatua nō runga ‘i te tārē’anga tangata, ‘ē ka ‘akapē’ea te piri’anga ki roto.
- ‘I tēta’i au tu’anga ‘ō Nū Tīreni, ka ‘ātoro atu tēta’i aronga ‘anga’anga ‘ō te ngā’i tārē’anga tangata ‘iā koe, nō te kave atu ‘i ngā vā’anga peapa ‘ē rua, ‘ē te reta ma te nūmero ‘akatu’era’anga, ‘ei rave atu ‘i te tārē’anga tangata ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi
- ‘Ī tēta’i atu au tu’anga ngā’i ‘i Nū Tīreni, kā tuku ‘ua ‘ia ki te au ngā’i nō’o’anga tēta’i reta, ‘ē te nūmero ‘akatu’era’anga, nō te rave’anga ‘i te tārē’anga tangata ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi
Ka rauka ‘iā koe ‘i te rave ‘i te tārē’anga tangata nā runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi, mē kore, ‘i runga ‘i te peapa You can do the census online or on paper
Noa atu ē, ‘ea’a tā tō’ou ngā’i nō’o’anga ka rauka mai, ka rauka rāi ‘iā koe te ‘iki ‘i te rave ‘i te tārē’anga tangata ki runga ;i te kupe-roro-uira-ao-rangi, mē kore, ‘i runga ‘i te vā’anga peapa.
Mē kāre te au vā’anga peapa ‘ē tae atu ki tō’ou ngā’i no’o’anga, mē kore, mē ka anoano aka’ou atu koe ‘i tēta’i, ka rauka ‘iā koe ‘i te ‘ōta ‘i tē reira mei konei atu ‘ia mātou ma te tūtaki kore.
Tē vai nei te au vā’anga peapa ‘i roto ‘i te Reo Papa’ā, ‘ē te tuatua rua reo, Māori/Papa’ā ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi. Tē vai katoa nei te au vā’anga peapa reo papa’ā ‘i roto ‘i te au tū tātā’anga mama’ata.
‘Ā’ea ‘ē ‘akakī ei tā’au au peapa tārē’anga tangata When to complete your census forms
Ka rauka iā koe te ‘akakī ‘i tā’au au peapa tārē’anga tangata ‘i te tuātau ‘ē tae ei kiā koe. Tautā ‘i te rave ‘i teia ‘i te rā, mē kore, ‘i mua ake ‘i te rā Tārē’anga Tangata, Ru’irua rā 7 o Māti, 2023.
Mē ‘akakī koe ‘i tā’au au peapa tārē’anga tangata, kā rave koe ‘i tē reira nō te ngā’i ka no’o koe ‘ā te pō, Ru’irua rā 7 o Māti 2023.
Ka rauka ra’i iā koe te ‘akakī ‘i te reira ‘i muri ake ‘i te rā Tārē’anga Tangata.
Ka ‘akapē’ea mē ‘akaoti ‘i te ‘akakī ‘i tā’au au peapa tārē’anga tangata How to complete your census forms
‘Ē rua ngā vā’anga peapa ‘ō te tārē’anga tangata.
- ‘Ē ta’i nō runga i tō’ou ngā’i no’o’anga. ‘Ē karanga ‘ia ana teia ē, ‘e Peapa Ngā’i No’o’anga. ‘Ē ta’i rāi tangata ‘i roto ‘i te ngā’i no’o’anga tātakita’i ka anoano’ia nō te ‘akakī ‘i te reira. Mē ‘ē no’o ana koe ki ō tēta’i ‘ua atu, ‘e ‘ākara ē, nā’ai teia e rave.
- ‘Ē ta’i nō runga ‘iā koe. ‘Ē karanga ‘ia ana teia ē, ‘e Peapa Tātakita’i. Ka anoano pouroa’ia te aronga ‘i roto ‘i te ngā’i no’o’anga, kia ‘akakī ‘i te Peapa Tātakita’i. Ka anoano’ia te au metua, ‘ē te aronga ‘ākono, kia ‘ākara ē, kua oti ‘i te ‘akakī te Peapa Tātakita’i ‘ō te au tamariki, ‘ē pērā katoa te au pēpē.
- tēta'i matīni ka rauka te ‘ātuitui atu ki runga ‘i te kupenga-roro-uira, mei te terepōni ‘apaipai-kite-pakari, roro-uira, mē kore, roro-uira meangiti
- vā ki te ‘ātuitui’anga kupenga-roro-uira
- tā tō’ou ngutu’are tangata nūmero ‘akatu’era’anga muna, tei runga tē reira ‘i tā’au reta tārē’anga tangata.
- ‘Akatu’era ‘i tēta’i kapi kupenga-roro-uira ‘i runga ‘i tā’au terepōni-‘apaipai-kite-pakari, roro-uira-meangiti, mē kore, roro-uira.
- Taipu atu ki roto te www.census.govt.nz nō te ‘aere atu ki te kupenga-roro-uira ‘ō te tārē’anga tangata.
- Pata ki runga ‘i te pitopito tei karanga mai ē, ‘Akamata ‘i tā’au ‘akakī’anga tārē’anga tangata.
- Tuku atu ‘i tē nūmero ‘akatu’era o tō’ou ngutu’are ki roto
- Pata ki runga ‘i te pitopito ‘‘Akamata’.
- ‘Ē ta’i rāi tangata ‘i roto ‘i tō’ou ngā’i no’o’anga, ka anoano’ia kia ‘akaoti ‘i te ‘akakī ‘i te Peapa ‘Akapapa’anga Ngutu’are. Ka anoano’ia rātou kia rave ‘i teia nā mua.
- ‘Ē ta’i rāi tangata ‘i roto ‘i tō’ou ngā’i no’o’anga, ka anoano’ia kia ‘akaoti ‘i te ‘akakī ‘i te Peapa Ngā’i No’o’anga.
- Ka anoano’ia te aronga kātoatoa ‘i roto ‘i tō’ou ngā’i no’o’anga kia ‘akakī ‘ī te Peapa Tātakita’i.
- pata ‘i te pitopito ‘Tuku’ mē oti tā’au peapa ‘i te ‘akakī
- ‘auraka e tāpiri, mē kore, ‘aka’ōu ‘i tēta’i kapi mē ‘akaoti koe ‘i tā’au peapa
- ‘auraka e ‘akangāro’i mei te ‘akakī ‘i tā’au peapa, ma’ata atu ‘i te 20 meneti.
- te Peapa ‘Akapapa’anga Ngutu’are
- te Peapa Ngā’i No’o’anga
- te Peapa Tātakita’i ō te kātoatoa ‘i roto ‘i tō’ou ngutu’are.
- tā’anga’anga ‘i te pēni auīka, mē kore, kerekere
- tātā ‘i roto ‘i te RETA MAMA’ATA
- tātā ‘i tā’au pa’u’anga ki roto ‘i te reo Papa’ā, mē kore, ‘i te Reo Māori
- ‘ākara ki te au Tuatua Kaveinga nō te tauturu
- Tā’au Peapa Ngā’i No’o’anga
- Peapa Tātakita’i nō te aronga kātoatoa ‘i roto ‘i tō’ou ngutu’are
Nō te rave ‘i te tārē’anga tangata ki runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi, ka anoano koe ‘i:
Tā tō’ou ngutu’are nūmero ‘akatu’era’anga muna
Ka kitea tā’au nūmero ‘akatu’era’anga ki mua ‘i tā’au reta tārē’anga tangata, ‘ē, ‘e au nūmero, ‘ē te au reta tei kā’iro’iro’ia ‘ē 12.
Nā te aronga ‘ua ‘ē no’o tinamou nei ki roto, mē kore, ‘ē no’o poto ‘ua ra ‘i tō’ou ngā'i no’o’anga e tā’anga’anga.
Mē kua ngaro tā’au nūmero ‘akatu’era’anga, ka rauka ‘iā koe ‘i te pati ‘aka’ou mai ‘i tēta’i mei konei atu ‘ia mātou.
Te tiki’anga ‘i tā’au au peapa ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi
Āru ‘i teia au ‘akaue’anga nō te tiki’anga ‘i tā’au au peapa ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi
Ka tu’era te au peapa tārē’anga tangata o tō’ou ngutu’are kiā koe.
‘Akaoti’anga ‘i tā’au au peapa ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi
‘I runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi, ‘e tu’anga peapa tārē’anga toru tēta’i, ko te Peapa ‘Akapapa’anga Ngutu’are. Ka ‘akapāpū teia ‘i tō’ou ngā’i e no’o ana, ‘ē te au ingoa ‘ō te aronga ‘i tō’ou ngā’i no’o’anga.
Mē ‘akakī koe ‘i tā’au au va’anga peapa tārē’anga tangata ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi
Kua oti tā’au Tārē’anga Tangata 2023 ‘i runga ‘i te kupe-roro-uira-ao-rangi mē tuku tō’ou ngā’i no’o’anga ‘i:
‘Akakī’anga ‘i tā’au au va’anga peapa
Mē ‘akakī koe ‘i te au va’anga peapa :
‘Aka’oki’anga ‘i tā’au au va’anga peapa
‘E tīkiro tūtaki-kore tā’au ka ‘ōronga ‘ia atu nā roto ‘i tā’au au va’anga peapa.
Ko te ‘āite’anga ‘i teia, mē oti kātoatoa tā’au au vā’anga peapa ‘i te ‘akakīkī, ka rauka ‘iā koe ‘i te tuku atu ‘i tē reira nā roto ‘i te mēre ki te Stats NZ, ma te tūtaki-kore. Kāre koe ‘ē anoano’ia kia tuku ‘i te tāpa’o ki runga ‘i te tīkiro.
‘Ākara meitaki ē, kua tāuru pouroa koe ‘i te au va’anga peapa kātoatoa tei oti ‘i te ‘akakīkī’ia ki roto ‘i te tīkiro, ‘i mua ake kā tuku atu ei ‘i tē reira. ‘Aka’oki atu ki te Stats NZ, ‘inē :
Ka rauka katoa ‘iā koe ‘i te pati mai kia mātou ‘i tēta’i tangata, kia ‘ātoro atu ‘iā koe, nō te tiki atu ‘i tā’au au peapa.
Ka ‘akapē’ea te kimi tauturu nō te ‘akaoti’anga ‘i te ‘akakī ‘i tā’au au peapa tārē’anga tangata. How to get help to complete your census forms
Mē kā anoano tauturu koe nō te ‘akakī’anga ‘i tā’au peapa tārē’anga tangata, ka rauka ‘iā koe ‘i te pati atu ‘i tēta’i tangata tā’au ‘i ‘irinaki kia tauturu ‘iā koe, mei te:
- taeake
- mema o tō’ou kōpū tangata
- tangata ko’i tuatua tārē’anga tangata.
Ka rauka ‘iā koe ‘i te tāniuniu atu ‘i te rāini tauturu tūtaki kore ‘ō te tārē’anga tangata ‘i runga ‘i te nūmero 0800 CENSUS (0800 236 787).
Ka rauka iā koe ‘i te pati ‘i tēta’i tangata kā kite ‘i te tuatua ‘i:
- Te Reo Māori
- Te Reo ‘Āmoa
- Te Reo Tonga
- Te Reo Mandarin
- Te Reo Cantonese
- Te Reo Kōrea
- Te Reo Hindi
- Te Reo Punjabi.
Tō’ou tuatua ‘ē te muna Your information and privacy
‘Ē tiaki meitaki ana mātou ‘i tō’ou au tuatua ma te muna ‘ē te meitaki. ‘Ē rave ana mātou ‘i teia nā roto ‘i te au tuku’anga ture ‘ē te au tūranga tika, ‘ē nā roto ‘i te tā’anga’anga’anga ‘i te au tū taka’inga ‘ē mānganui ‘ō te pāruru. Kāre ‘e tangata ‘ē kite ē, ko’ai koe, mē kore, ‘i tā’au au pa’u’anga ki te au ui’anga ‘ō te tārē’anga tangata mē tuku mātou ‘i te tuatua ko’iko’i tārē’anga tangata.
