Totou Puke Tagata 2023 Mō te Tatauranga 2023 (Vagahau Niue)

Kumikumi ke iloa ko e heigoa e totou puke tagata, ko e ha ne taute ai e tautolu, mo e maeke fēfē a koe ke matutaki atu ki ai.

Totou Puke Tagata 2023 Mō te Tatauranga 2023 (Vagahau Niue)

Kumikumi ke iloa ko e heigoa e totou puke tagata, ko e ha ne taute ai e tautolu, mo e maeke fēfē a koe ke matutaki atu ki ai.

Ko e heigoa e totou puke tagata He aha te tatauranga

Ko e totou puke tagata ko e fakaholoaga kumikumi ke lata mo e motu katoa, taute lagataha he lima e tau. Ko e totouaga he tau tagata oti i Aotearoa Niu Silani kua mooli mo e fai tonuhiaaga ti pihia mo e tau matakavi ne nonofo ai a lautolu (tau kaina).

Ko e totou puke tagata ke lagomatai aki e tau tagata oti ke maama e tau hikihikiaga ha Aotearoa Niu Silani. Lagomatai aki foki e fakatufono mo e falu a matakau ke lata mo e ha lautolu a tau fakatokatokaaga lagomatai gahua mo e tau fekafekauaga.

Ko hai ne kua lata ke taute e totou puke tagata Ko wai ka hiahia ki te tatauranga

Ko e tau tagata oti ne nonofo i Aotearoa Niu Silani he po ka taute ai e totouaga puke tagata kua lata pauaki ke kau atu ke he totou puke tagata nei. Putoia ai:

  • Tau tagata Niu Silani
  • Tau tagata ne kua nonofo mau i Niu Silani
  • Tau tagata mai he falu a kautu i Niu Silani
  • Tau tagata evaeva mai he falu a kautu i Niu Silani

Tau hūhū ka hūhū atu ki a koe ke lata mo e totou puke tagata

Ko e totou puke tagata to hūhū e tau hūhū hagaao ia ki a koe, kaina haau, (kaina ne nofo ai a koe) mo e falu a tagata foki ne nonofo mo koe.

Ko e tau talahauaga ka moua mai ia koe to pota fakalataha mo e tau talahauaga mai he tau tagata oti, ke moua aki e tau talahauaga mo e tau kumikumiaga ke he tau mena ne nonofo ai e tau tagata mo e tau maaga i Aotearoa Niu Silani.

Loga he tau hūhū nei ko e tau hūhū fakatagata. Ko e mena ia, to nakai maeke ha tagata ke iloa e higoa haau po ke falu a fakailoaaga mo e tau talahauaga mai ia koe. Nakai maeke foki he tau matakau tuga e Faahi he Ministry for Social Development, Kainga Ora, Faahi Leoleo ti pihia mo e Inland Revenue.

Kamata fēfē e tau fakapapahiaga ke he totou puke tagata Ka pēhea koe e whiwhi ai i ō puka tatauranga

To moua e koe e tau fakailoaga mai he Stats NZ ke he kaina ne nofo ai a koe ke lata mo e totou puke tagata.

  • Ko e falu a matakavi he motu nei, maeke e tagata gahua he matakau totou puke tagata ke fina-atu ke he kaina haau ke taatu e tau pepa ke fakapuke mo e tohi ne toka ai e access number (numela ke fakaaoga) e koe ke taute aki e totou puke tagata ki luga he kupega hila.
  • Ko e falu a matakavi he motu nei, to moua ni ke he tohi ka fakahu atu ke he kaina ne tohi ai e access code (numela ke fakaaoga) ke fakapuke aki e tau pepa totou puke tagata ki luga he tau kupega hila.

Maeke ia koe ke fakapuke haau a tau pepa totou tagata ki luga he kupega hila po ke fapuke ke he tau laupepa ne kua lolomi Ka taea e koe te whakakī i tō tatauranga mā te ipurangi, mā te pepa rānei

Ko e heigoa ni ne kua fakahu atu ke he kaina haau, fifili e koe, taute haau a tau pepa totou puke tagata ki luga he kupega hila po ke fakapuke ke he tau laupepa ne kua lolomi.

Kaeke ke nakai moua e koe e tau pepa totou puke tagata ke he haau a kaina, ti ka manako ke moua foki falu a pepa totou tagata, maeke ia koe ke hea mai ki a mautolu mo e nakai fai totogi.

  • Tau pepa ke fakapuke ki luga he kupega hila mo e tau pepa ne kua lolomi ti fakapuke ke he tau puhala tohitohii, moua ua ke he vagahau Peritania mo e vagahau Maori/Peritania.
  • Ko e tau pepa kua tohi ke he vagahau Peritania maeke foki ke moua ke he tau lolomi kua fakamata lalahi.

A fe ke fakapuke e tau pepa totou tagata haau Te wā tika hei whakaoti māu i te tatauranga

Fakapuke e tau tohi totou tagata haau ke he magaaho ka moua ai e koe. Lali ke fakapuke ke he aho kua fakatoka ki ai po ke fakapuke to hoko e aho Ua, 7 ia Mati 2023.

Ko fe ni e tau magaaho ne fakapuke ai e tau pepa haau, ka ko e tau tali haau ke he tau hūhū ke iloa ko fe a koe ke he po Ua 7 ia Mati 2023.

Tau puhala ke fakapuke aki e tau pepa totou tagata haau Me pēhea te whakamahi i te Tatauranga 2023

Ua e veveheaga ke he tau pepa totou tagata.

  • Taha, hagaao ia ke he kaina nofo mau haau. Fakamataulu e pepa nei ko e Dwelling Form (Pepa ke lata mo e Kaina).
  • Taha pepa ke lata ia mo koe. Fakamataulu e pepa nei ko e Individual Form (Pepa ke lata mo e tagata). Tau mamatua mo e tau tagata leveki, fakakia e tau pepa Individual Form ke lata mo e tau fanau ki lalo hifo he 15 e tau tau ti pihia mo e tau tama mukemuke ke fakapuke.

Moua fēfē e tau lagomatai ke lata mo e fakapukeaga he tau pepa totou tagata

  • Kumi taha tagata ne iloa mo e fai falanakiaga a koe ki ai ke lagomatai ke fakapuke e tau pepa totou tagata haau.
  • Matutaki mai ki a mautolu ke he telefoni po ke meli hila kaeke kua manako lagomatai.
  • To fai fakaholoaga lagomatai ma e tagata ke he tau matakavi kehekehe he motu ke lagomatai e tau tagata ke fakapuke e tau pepa totou puke tagata.

Matutaki mai ki a mautolu ka manako lagomatai

Tau talahauaga haau mo e tau puipuiaga fakatagata Tūmataitinga me te haumaru

To leveki mo e puipui e mautolu e tau tali ne moua mai ia koe. To fakagahua foki e mautolu e tau mata fakatufono mo e tau peehiaga, mo e fakaaoga e tau puhala puipui loga. To nakai maeke he ha tagata ke iloa ko hai a koe ti pihia ke he tau tali ne moua mai ia koe.