Te lauga o tino 2023 2023 Census information in Te Gana Tuvalu (Tuvaluan)

Tauloto me sea te lauga o tino, kaia e fai ei ne matou, kae kau atu koe pefea.

Te lauga o tino 2023 2023 Census information in Te Gana Tuvalu (Tuvaluan)

Tauloto me sea te lauga o tino, kaia e fai ei ne matou, kae kau atu koe pefea.

Sea te lauga o tino What is the census

Te lauga o tino se savea tela e fai i te atufenua saukatoa i taki lima tausaga.  Se lauga a te maloo ki tino katoa i luga i Aotearoa Niu Sila, mo koga kola e nofo ei latou.

Te sua lauga tino i te Asolua, po 7 Mati 2023.

Te lauga a tino e fesoasoani ki tino katoa ke malamalama me mafuli pefea Niu Sila i te gasologa o te taimi.  E fesoasoani foki ki te maloo mo nisi fakapotopotoga o palani olotou sevesi mo tino maise tokoukega o tino, pela mo fakaimasaki, akoga, mo mea ololomalaga o tino.

Ko oi e tau o fai ne ia te lauga o tino Who needs to do the census

Tino katoa kola i luga i Niu Sila i te aso o te lauga o tino, Asolua po 7 Mati 2023 e tau katoa o kau atu ki te lauga o tino.  Mea nei e aofia ei:

  • tino Niu Sila (citizens)
  • tino nofo mau i Niu Sila (permanent residents)
  • tino mai tua e nofo i Niu Sila nei
  • tino asiasi mai ki Niu Sila.

Koe e tau foki loa o fakafonu te lauga o tino mafai koe:

  • Nofo i se koga tela se io koe te fale
  • e i loto i fakaimasaki
  • Seai sou fakatuatusiga
  • E faimalaga io me galue i loto i Niu Sila.

Nea mea ka fesili atu i loto i te lauga o tino What you are asked in the census

Te lauga tino ka fakafesili atu a fesili e uiga kia koe, tou koga nofo (koga tela e nofo koe i ei), pela foki mo nisi tino kola e nofo i te koga e nofo koe i ei.

A fakamatalaga e maua ne matou mai ia koe, e tuku fakatasi mo tali a nisi tino ke maua mai fakamatalaga mo mea tau fuainumela ki luga i kogakoga mo lukuga tino i Aotearoa Niu Sila.

Matagaluega o Fuainumela NZ ka puipui ou fakamatalaga mo iloga.  Matou e taumafai ke moaa e mafai o iloa koe mai fakamatalaga kola e fakasalalau ne matou

Se mafai o fakailoa au tali totino ki sua tino. Mea nei e aofia ei fakapotopotoga a te maloo pela mo Minsituli o Atiakega o tuu mo aganuku, Kaiga Ora, Pulusimani i Niu Sila, mo matagaluega tae lafoga.

E maua pefea au pepa o te lauga o tino How you will get your census forms

Matagaluega o fuainumela o NZ ka fakaoko atu ne ia fakamatalaga ki luga i te lauga o tino kae fakatoka pefea.

  • I nai koga o Niu Sila, a tino galue mai te kau lau tino ka asiasi atu kia koe o fakaoko atu a te pepa mo te tusi mo se fakataliaga ke fai ne koe te lauga o tino i luga i te initaneti.                                  
  • I nisi koga o Niu Sila, a koga nofo ka maua fua ne latou se tusi mo te fakasaolotoga ke fai ne koe te lauga o tino i luga i te initaneti.

E mafai ne koe o fai te lauga o tino i luga i te initaneti io me i pepa You can do the census online or on paper

Tiga mea sea te mea e maua ne tou fale, e mafai loa ne koe o fili me fai ne koe te lauga o tino i luga i te initaneti io me i pepa.

Kafai e se maua ne koe ne pepa i tou fale, io me koi manako koe ki ne mea, e mafai ne koe o fakailoa mai kia matou kae seai se totogi.

Online io me ni pepa e maua katoa i te gana palagi mo sua gana te reo Maori/Palagi.  Pepa faka palagi e maua foki i veaga lomiga lasi.

Fakamauaga o pepa 

Telefoni seai se Togi: 0800 CENSUS (0800 236 787)

E fakaoti mafea tau pepa o te lauga a tino When to complete your census forms

E mafai ne koe o fakafonu tau pepa o te lauga o tino i te taimi loa e maua ne koe.  Taumafai o fai te mea nei mai mua io me i te Aso o te lauga tino Asolua, po 7 Mati 2023.

E fakafonu ne koe mafea tau pepa o te lauga tino, e fakafonu ne koe i te koga e nofo koe i ei i te po o te Asolua, po 7 o Mati 2023

Koi mafai loa ne koe o fakafonu a mea kona mai tua o te  aso o te lauga tino.

E fakafonu pefea tau pepa o te lauga a tino How to complete your census forms

Te lauga a tino e lua vaega pepa.

  • E tasi ko te koga e nofo koe i ei.  Mea nei e fakaigoa ko te Pepa o Tou Koga Nofo.  E tokotasi fua a te tino e mafai ne ia o fakafonu te pepa tenei mai tou kaufale.  Kafai koe e nofo mo nisi, onoono me ko oi e fakafonu ne ia.
  • E tasi ia koe totino. Mea nei e fakaigoa Pepa Totino.  Tino katoa e nofo i tou fale e tau katoa o fakafonu te pepa tenei.  Matua mo fatama e manakogina ke onoono ki Pepa Totino a tamaliki ke fakafonu, aofia ei a pepe.

E maua pefea se fesoasoani o fakafonu tau pepa o te lauga o tino How to get help to complete your census forms

Kafai e manako koe ki se fesoasoani o fakafonu tau pepa o te lauga o tino, e mafai ne koe o fai ki se tino tela e talitonu koe ki ei pela mo:

  • taugasoa
  • tino o te kaaiga
  • tino galue i te lauga o tino.

E mafai ne koe o telefoni ki te laina fesoasoani a te lauga o tino e seai se togi 0800 CENSUS (0800 236 787).

E mafai ne koe o fesili ki se tino e faipati faka:

  • Māori
  • Samoa
  • Tongan
  • Mandarin
  • Cantonese
  • Korean
  • Hindi
  • Punjabi.

Te motou kau o te lauga o tino ka fai ne latou ne fakaasiga i koga valevale o fesoasoani ki tino i te fakafonuga o lotou pepa o te lauga o tino. 

Onoono i konei ke maua ne koe te koga pili kia koe.

Ou fakamatalaga kae seai aka se tino e iloa ne ia Your information and privacy

E tausi ne matou au tali ne maua ne matou ke seai se tino e iloa ne ia kae saogalemu.  E fai ne matou mea nei i te fakaaoga tulafono mo tulaga, mo te fakaaogaaga uke levolo o puipuiga.  Seai se tino e mafai o iloa koe io me ko ko tau tali ki fesili o te lauga a tino manafai ko fakasalalau fakamatalaga o te lauga o tino.